مشخصات سياست اموی : دامن زدن به آتش تعصب نژادی و ترويج شعر
امويين از چند چيز حمايت و با چند چيز مبارزه میكردند . از جمله
چيزهايی كه حمايت میكردند دامن زدن به آتش تعصبهای نژادی بود . در "
الامام الصادق " مینويسد كه " حجاج " به عامل خود در بصره نوشت كه
وقتی كه نامه من به تو میرسد " نبطيه " را از خود دور كن كه برای دين و
دنيا مفسدهاند . عامل - به قرينه كلام - افراد متقی و قاريان قرآن را
استثنا كرد و گزارش داد . حجاج نامهای بنوشت و در آن نامه نوشت كه به
رسيدن اين نامه اطبا را جمع كن كه در خواب تو را معاينه كنند اگر رگ
نبطی پيدا كردند فورا قطع كن .
يكی ديگر ترويج اشعار و بالاخص اشعار جاهلی بود
گذشته از اشعار بزمی كوشش میكردند كه به مردم القا كنند كه حكمت هم
در اشعار است . در جلد چهارم ابن خلكان صفحه 328 ضمن شرح حال ابوعبيده
نحوی مینويسد : " و ذكر المبرد فی كتاب الكامل ان معاوية بن ابی سفيان
الاموی قال : اجعلوا الشعر اكبر همكم و اكثر آدابكم فان فيه مأثر اسلافكم و
مواضع ارشادكم فلقد رأيتنی يوم الهزيمة و قد عزمت علی الفرار فما ردنی
الاقوال ابن الاطنابة الانصاری :
ابت لی عفتی و ابی بلائی
و اخذی الحمد بالثمن الربيح
و اجشامی علی المكروه نفسی
وضربی هامه البطل المشيح
و قولی كلما جشأت و جاشت
مكانك تحمدی او تستريحی
لادفع عن ماثر صالحات
و احمی بعد عن عرض صريح
( 1 )
آن جملههای معاويه در واقع مبارزهای است با « الشعراء يتبعهم الغاون
و سنت نبوی . معاويه چرا در آنوقت به فكر آيات جهاد قرآن نيفتاد و به
فكر اين اشعار تعصب آميز افتاد ؟
البته استشهاد به شعر حكمت عيب ندارد ، همانطوری كه اباعبدالله هم در
ايام حركت به كربلا به اشعار يكی از انصار تمثل جست - سأمضی و ما فی
الموت . . . - ولی اين بيان كلی معاويه كه میگويد : اجعلوا الشعر اكبر
همكم خيلی خطرناك است و به علاوه خيلی فرق است بين آن اشعار و اين
اشعار .
جرجی زيدان در جلد چهارم " تمدن اسلام " ص 131 میگويد : " در نظر
بنی اميه مردم سه دسته میشدند : اول فرمانروايان كه خود عربها بودند ،
دوم موالی يعنی بندگان ( مسلمانان آزاد شده ) آنان ، سوم ذميها ، چنانكه
معاويه راجع به مردم مصر میگويد : اهل آن كشور سه دسته ناس ، شبيه ناس
، نسناس و يا لا ناس ( جانور ) [ میباشند . ] طبقه اول عربها و دوم
موالی و سوم ذميان يعنی قبطيان هستند " .
در جلد چهارم ، جرجی زيدان فصلی دارد در سياست دولت در عصر اموی . وی
راجع به اينكه امويها به اهل ذمه سخت میگرفتند برای پول و اگر پول میداد
او را خيلی گرامی میداشتند ارجاع میكند به " خطط " مقريزی .
مواطن ظهور شجاعت حسينی ( شجاعت بدنی )
مواطن ظهور مروت حسينی
مواطن ظهور صبر
مواطن ظهور غيرت و حميت و اباء نفس
توجه به خدا